https://doi.org/10.36719/2663-4619/111/194-200
Mətanət Rəsulova
H. Əliyev adına Hərbi İnstitut
https//orcid.org/ 0009-0008-4678-8290
metanet.resulova1997@gmail.com
Fəridə Təlai
H. Əliyev adına Hərbi İnstitut
https//orcid.org/ 0009-0004-9760-7868
feridetelai@gmail.com
Sevda Əhmədova
H. Əliyev adına Hərbi İnstitut
https//orcid.org/ 0009-0003-0572-8260
hmdovasevda7@gmail.com
Metrologiyada fiziki kəmiyyətlərin ölçülməsinin əsas prinsipləri
Xülasə
Məqalədə müasir dövrdə fiziki kəmiyyət vahidi etalonu, vahidin təzələnməsi, saxlanması və onun ölçüsünün yoxlama sxemi, etalonun konstruksiyası və ölçü texnikasının inkişaf səviyyəsinə dair prinsiplər göstərilmişdir. Ölkəmizdə mövcud olan fiziki kəmiyyət vahidinin təzələnmə dəqiqliyi elm və texnikanın ən yeni nailiyyətləri səviyyəsinə uyğun olaraq ilkin etalonla və digər ölkələrin dövlət etalonları ilə uzlaşdırılmasının metodoloji əsasları və xarakteristikası verilmişdir. Göstərilmişdir ki, metrologiya ölçmələrin riyazi, fiziki və texniki aspektlərini, həm də qoyulmuş dəqiqliyin təmin olunma problemini əhatə edən kompleks elmi fəaliyyət olub əhatə dairəsinə uyğun olaraq nəzəri, qanunverici və tətbiqi metrologiyalar kimi lazımi tələblərə cavab verir. Ölçmələrin vəhdətinin təmin olunmasını əsas götürərək onun nəticələrinin məlum vahidlərlə ifadə olunması, etalonların köməyi ilə yenilənə və xətaları verilmiş ehtimalla təyin edilə bilməsinin zəruriliyi də tədqiq olunmuşdur.
Açar sözlər: nəzəri metrologiya, fiziki kəmiyyət, ölçmə, standartlaşdırma problemləri, vahidlər sistemi