https://doi.org/10.36719/2663-4619/111/163-168
Fuad Rzayev
Azərbaycan Tibb Universiteti
biologiya üzrə fəlsəfə doktoru
https://orcid.org/0000-0002-8128-1101
fuad.zi@mail.ru
Əli Nəsirov
Elm və Təhsil Nazirliyinin Zoologiya İnstitutu
https://orcid.org/0000-0001-6991-0334
nasirov.a50@bk.ru
Eldar Qasımov
Azərbaycan Tibb Universiteti
https://orcid.org/0000-0002-5104-4260
eldar.gasimov@amu.edu.a
Azərbaycanda ev su quşlarının helmintlərlə yoluxmasının yaş, cins və fəsillərdən asılı olaraq dəyişməsinin müqayisəli təhlili
Xülasə
Helmintlər qazların və ördəklərin orqanizminə ciddi ziyan vurur, onların məhsuldarlığını azaldır, ətinin keyfiyyətinə mənfi təsir göstərir. Ona görə də ev su quşlarının helmint faunasının və parazitlərlə yoluxma dinamikasının yaşından, cinsindən, yayılma zonasından və ilin fəsillərindən asılı olaraq öyrənilməsi aktual məsələlərdən biridir. Ümumilikdə 904 ədəd qaz və ördək tam parazitoloji yarma üsulu ilə müayinə edilmiş və sahiblərdə 27 növ helmint aşkar edilmişdir. Həm qazlarda, həm də ördəklərdə yoluxma faizi erkəklərdə (77,27% və 50,45%) dişilərdən (68,29% və 34,67%) daha yüksək olmuşdur. Helmintlərə yoluxma dərəcəsi 6 aya qədər olan quşlar arasında növlərin sayından asılı olmayaraq digər qruplara nisbətən daha yüksək olmuşdur. Quşlarda bütün yaş qruplarında rast gəlinən növlər aşağıdakılardır: N. attenuatus, A. anseris, T. tenuis, H. dispar, C. anatis. Müəyyən edilmişdir ki, ev su quşlarının digər fəsillərə nisbətən yayda helmintlərlə yoluxma faizi daha yüksəkdir. İstər qazlarda, istərsə də ördəklərdə bütün fəsillərdə qeydə alınan nematodlar bunlardır: A. anseris, T. tenuis, H. dispar, C. anatis.
Açar sözlər: Anser anser dom., Anas platherhynchos dom., yaş, cins, fəsillər, müqayisəvi təhlil, helmint fauna.