DOI: https://doi.org/10.36719/2663-4619/120/83-86
Fazil Hümbətli
Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti
https://orcid.org/0009-0009-2791-6311
fazil@fontanagrande.com
İrəvandakı Göy Məscidin tarixi və memarlıq xüsusiyyətləri
Xülasə
İrəvanda yerləşən Göy Məscid, Fars dövrünə aid İslam memarlığının görkəmli abidəsidir. 1760–1765-ci illər arasında, İrəvan xanlığının hakimi Hüseynəli xan dövründə inşa edilmişdir. Məscid, müsəlman icması üçün mərkəzi dini, təhsil və sosial mərkəz kimi fəaliyyət göstərmiş, Azərbaycan və İran arasında tarixi və mədəni qarşılıqlı əlaqələri əks etdirir. Məscid, fars memarlıq üslubunda — həyət, sütunlu galeriyalar, zəngin bəzədilmiş günbəz və mürəkkəb mavi karandaşlı kərpic işləri ilə seçilir. Rusiya və Sovet hakimiyyəti dövründə funksional dəyişikliklərə baxmayaraq, məscid bərpa olunmuş və həm ibadət yeri, həm də mədəni abidə kimi fəaliyyətini davam etdirmişdir. Bu tədqiqat, Göy Məscidin tarixi və memarlıq xüsusiyyətlərini araşdırır, İrəvanın mədəni irsindəki əhəmiyyətini vurğulayır.
Açar sözlər: Göy Məscid, İrəvan, İslam memarlığı, İran dövrü, mədəni irs, karandaşlı kərpic işi, İrəvan xanlığı