ETİK QAYDALAR

Müəlliflik

Məqalənin müəllifləri tədqiqat işinə əhəmiyyətli töhfə verən şəxslər olmalıdırlar. Müəlliflər arasında yalnız elmi tədqiqatın hazırlanmasında aktiv iştirak edənlər yer almalıdırlar.

Müəlliflik meyarları

Müəlliflik tələbləri aşağıdakı meyarlara əsaslanır:

•   Tədqiqat işinin konsepsiyasının hazırlanması və planlaşdırılması

•   Tədqiqatın icrası və məlumatların təhlili

•   Məqalənin yazılması və onun yekun formasının təsdiqi

•   Müəlliflik sırası bütün müəlliflərlə razılaşdırılmalı və bu, məqalədə açıq şəkildə 

    göstərilməlidir.

Maraq toqquşmaları

"Təbiət və Elm" beynəlxalq elmi jurnal etibarlı elmi tədqiqatlar və şəffaflıq prinsiplərinə sadiqdir. Bu səbəbdən müəlliflər, redaktorlar və rəyçilər maraq toqquşmalarını açıq şəkildə bəyan etməlidirlər. Maraq toqquşmaları şəxsi, maliyyə və digər maraqların nəşr qərarlarına təsir göstərə biləcəyi hallardır. Bütün tərəflər bu cür vəziyyətlərin yaranmaması üçün aşağıdakı qaydalara riayət etməlidirlər:

1. Müəlliflər: Tədqiqat işinin hazırlanması və ya dərc edilməsinə təsir göstərə biləcək hər hansı şəxsi və ya maliyyə maraqlarını bəyan etməlidirlər. Bu məlumatlar təqdim edilən məqalədə və ya redaksiyaya təqdim edilən müşayiət məktubunda qeyd edilməlidir.

2. Redaktorlar: Hər hansı bir müəlliflə şəxsi və ya peşəkar əlaqələr varsa və bu əlaqə onların obyektivliyinə təsir göstərə bilərsə, bu məlumatı açıq şəkildə bəyan etməli və məqalənin qiymətləndirilməsi prosesində iştirakdan çəkinməlidirlər.

3.Rəyçilər: Rəy verdikləri məqalələrdə maraq toqquşmalarının olduğunu aşkarlayarlarsa, bu barədə dərhal redaksiya heyətinə məlumat verməli və rəyi digər rəyçiyə yönləndirməlidirlər.

4. Müvafiq tədbirlər: Maraq toqquşmalarının qarşısını almaq və qeyri-etik davranışlara yol verməmək üçün jurnal, Elmi Nəşriyyat Etikası Komitəsinin (COPE) təlimatlarına uyğun tədbirlər görəcəkdir. 

5. Açıqlama: Maraq toqquşmaları barədə məlumatlar zərurət yarandıqda məqalə dərc edilərkən açıqlanacaq və oxuculara bu vəziyyət haqqında məlumat veriləcəkdir.

Plagiat və tədqiqat prosesində qayda pozuntuları

Plagiat, digər şəxslərin işlərinin və fikirlərinin istinad edilmədən istifadə olunmasıdır. Müəlliflər, təqdim etdikləri məqalənin orijinal olduğuna və bütün mənbələrin düzgün şəkildə istinad edildiyinə əmin olmalıdırlar. Tədqiqat prosesində qayda pozuntuları, məlumatların saxtalaşdırılması, yanlış nəticələrin təqdim edilməsi və ya digər qeyri-etik davranışları əhatə edir. Belə pozuntular aşkar edildikdə, ciddi tədbirlər görüləcəkdir.

Məlumat məxfiliyi

Tədqiqat məlumatları məxfiliyi qorumaq məqsədilə gizli saxlanılmalıdır. Araşdırma nəticələrinin məxfi saxlanılması və iştirakçıların şəxsiyyətlərinin qorunması təmin edilməlidir. Tədqiqat məlumatlarına yalnız müvafiq və icazə verilmiş şəxslərin daxil olmasına icazə verilir.

Nəşr etikası

"Təbiət və Elm" beynəlxalq elmi jurnalda çap edilən məqalələr, müəlliflərin və onları dəstəkləyən elmi müəssisələrin işinin keyfiyyətini birbaşa əks etdirir. Nəşr prosesində bütün iştirakçıların, yəni müəlliflərin, jurnal redaktorları və rəyçilərin etik davranış qaydalarına riayət etmələri zəruridir. Nəşr prosesində dürüstlük və şəffaflıq prinsipləri təmin edilməlidir. Tədqiqatların və nəşrlərin tam və dəqiq təqdim olunması vacibdir. Jurnalın etik qaydaları COPE-un (Nəşr Etikası Komitəsi) Redaksiya Qaydaları üzrə qabaqcıl təcrübə prinsiplərinə əsaslanır.

Həssas iştirakçılarla bağlı təlimat

Təhlükəsizlik və məlumatın qorunması: Həssas iştirakçıların məlumatlarının qorunması və təhlükəsizlik standartlarına riayət edilməsi təmin edilməlidir. Bu iştirakçılar arasında yaşlılar, uşaqlar, müalicə olunan şəxslər və digər həssas qruplar ola bilər. Şəxsi məlumatların məxfiliyini qorumaq və müvafiq qanunvericiliyə uyğunluq təmin edilməlidir.

Məlumatlı razılıq: Həssas iştirakçılardan məlumatlı razılıq alınmalı və iştirakçıların tədqiqatın məqsədini, prosedurlarını, riskləri və faydalarını başa düşmələri təmin edilməlidir. Razılıq sənədi iştirakçıların qərarlarını sərbəst və təzyiq altında olmadan vermələrini təmin etməlidir.

Dəstək və qulluq: Həssas iştirakçılar üçün xüsusi dəstək və qulluq təmin edilməlidir. Tədqiqatçılar iştirakçıların fiziki və psixoloji rifahını təmin etmək məqsədilə tədbirlər görməlidirlər.

Tədqiqatın etik icraatı: Tədqiqat işinin etik standartlara uyğun olaraq aparılması təmin edilməli, həssas iştirakçılarla bağlı bütün etik prinsiplərə riayət olunmalıdır.

REDAKSİYA TƏLİMATLARI

Məqalələrin təqdimat prosesi

Məqalələr redaksiyaya iki formada təqdim edilə bilər:

Onlayn sistem vasitəsilə 

Jurnalın veb-saytında mövcud olan "Məqalə göndər" bölməsindən (https://www.aem.az/index.php?do=feedback&template=tebiet-elm&mailtemplate=meqale)

E-poçt vasitəsilə

nature.science2000@aem.az və info@aem.az e-poçt ünvanları ilə

Rəy prosesi

"Təbiət və Elm" beynəlxalq elmi jurnalda məqalələrin qiymətləndirilməsi ikitərəfli kor baxış (double-blind peer review) rəyi əsasında həyata keçirilir. Bu prosesdə həm müəlliflərin, həm də rəyçilərin kimliyi məxfi saxlanılır, bu da obyektiv və ədalətli qiymətləndirməni təmin edir.

Təqdimat və ilkin baxış: Məqalə redaksiyaya təqdim edildikdən sonra redaksiya heyəti tərəfindən ilkin baxışdan keçirilir. Bu mərhələdə məqalənin jurnalın mövzu sahəsinə uyğunluğu və əsas tələblərə cavab verməsi yoxlanılır.

Rəyçilərin təyin edilməsi: İlkin baxışdan keçən məqalələr anonim olaraq uyğun mütəxəssislərə göndərilir. Rəyçilərin seçilməsi məqalənin mövzusuna uyğun olaraq həyata keçirilir.

Baxış və rəy: Rəyçilər məqalələri elmi töhfə, orijinallıq, metodoloji dəqiqlik və təqdim olunan nəticələrin etibarlılığı əsasında qiymətləndirir, lazım olduqda təklif və ya düzəlişlər təqdim edirlər.

Qərar qəbul edilməsi: Rəyçilərin rəyinə əsaslanaraq, redaksiya heyəti məqalənin nəşrə qəbul edilməsi, düzəlişlər üçün geri qaytarılması və ya imtina edilməsi ilə bağlı qərar verir. Məqalə ilə bağlı yekun qərar müvafiq redaktor tərəfindən təsdiqlənir.

Düzəlişlər və yenidən təqdimat: Düzəlişlər tələb olunduqda, müəlliflər təklif olunan dəyişiklikləri tətbiq etməli və məqaləni yenidən redaksiyaya təqdim etməlidirlər. 

Qəbul edilən məqalələrin çapı: Məqalələr nəşrə təqdim edilməzdən əvvəl redaktə və formatlama mərhələlərindən keçir. Qəbul edilən məqalələr nəşrə hazır vəziyyətə gətirilir və jurnalın veb-saytında çap edilir. 

Nəşr haqqı

Məqalə çapı ödənişlidir və ödənişlər müəlliflər tərəfindən məqalə qəbulundan sonra həyata keçirilir. Ödənişlərin vaxtında və düzgün şəkildə həyata keçirilməsi üçün müvafiq təlimatlara riayət olunur. Ödəmələr Visa kartı vasitəsilə edilir. Maliyyə çətinliyi ilə üzləşən müəlliflərə məqalə dərcində güzəştlər tətbiq olunur.

Ödəniş məbləği ilə bağlı suallarınız üçün aşağıdakı əlaqə vasitələrindən bizimlə əlaqə saxlaya bilərsiniz:

E-mail: info@aem.az
Telefon: +994 50 209 59 68

Açıq giriş siyasəti

"Təbiət və Elm" beynəlxalq elmi jurnalı açıq giriş (Open Access) siyasətinə uyğun fəaliyyət göstərir və Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0) lisenziyasının şərtləri əsasında yayımlanır. Açıq giriş siyasəti bütün məqalələrin ödənişsiz və asanlıqla əldə edilməsinə imkan yaradır, həmçinin elmi tədqiqat işlərinin qlobal miqyasda daha geniş təşviqini təmin edir. 

Lisenziya

Jurnalda çap edilən bütün məqalələr CC BY-NC 4.0 lisenziyası ilə çap edilir. Bu lisenziya, müəlliflərin işlərinin qeyri-kommersiya məqsədli istifadəsinə icazə verir, eyni zamanda əsərin müəllifinin tanınmasını şərtləndirir. Məqalələr tam mətni ilə jurnalın veb-saytında ödənişsiz olaraq yayımlanır. İstənilən istifadəçi məqalələri oxuya və yükləyə bilər, lakin kommersiya məqsədli istifadədən çəkinməlidir. Məqalələrin tam mətni jurnalın rəsmi internet saytının Arxivlər bölümündə (https://www.aem.az/tebiet-elm-arxiv) yayımlanır.